Najzanimljiviji dogadjaji na ultra sceni Italije kroz istoriju

Ultra pokret u Italiji je nastao 50-ih godina 20-og veka pojavom prvih grupa koje navijaju i prate svoje klubove. Prve organizovane grupe pojavile su se tokom 60-ih godina.

Prvi klub navijaca organizovan je u Torinu 1951. godine pod imenom Fedelissimi Granata, a on je preteca svih danasnjih grupa koje prate fudbalskii klub Torino.
Najstarija ultra grupa je Fossa dei Leoni (Milan) osnovana 1968. godine, smestena na “curvi Sud” stadiona San Siro, oko tzv. rampe 17. Ime “ultras” prvi koriste Ultras Tito Cucchiaroni, grupa koja je osnovana 1969. godine (Sampdoria). Malo kasnije osnovani su Boys Inter (Inter), a nakon toga redom: Brigate Gialloblu Verona i Viola Club Vieusseux Fiorentina (1971. godine), Ultras Napoli 1972. godine, Brigate Rossonere Milan, Fosa dei Grifoni Genoa i Ultra Granata Torino 1973. godine, sve do CUCS Roma i Eagles Lazia 1977. godine. Jug je ponesto kasnio u organizovanju navijackih grupa za severom. Prve grupe su organizovali navijaci Napolia, Baria, Caglaria i Catanzara, a tek 80-tih godina se javljaju i organiziovani klubovi navijaca Palerma, Catanie, Taranta, Foggie, Cosenze, Messine i drugi.

U organizacijskom smislu, ovo je bilo doba kada navijaci pocinju da izradjuju svoje rekvizite (salove, zastave, transparente), organizovati odlaske na gostovanja, osmisljavati navijacke pesme, koreografije i bakljade. Uzori su im navijaci iz Juzne Amerike, poglavito Brazilci. Navijaci Genoe, Fiorentine i Milana su prvi poceli s ulepsavanjem svojih tribina koristeci papire, zastavice i drugi materijal za izradu koreografija. Ovo je bilo nadahnuce za mnoge navijacke grupe izvan Italije da i one krenu sa slicnim aktivnostima. Mnogo je toga zajednickog za navijacke grupe, a glavno razlikovno obelezje su klupske boje. Ucestala je upotreba slicnih imena (leoni, pantere, tigri, commandos, fedelissimi, fedayn i sl.), politickih obelezja (Che Guevara, srp i cekic, zvezda petokraka, keltski krst i sl.) i likova iz crtanih i igranih filmova (Paklena naranca i sl.) Ultra navijaci imaju svoju tribinu koja se, u pravilu, nalazi iza gola.

Zauzimanje protivnicke tribine se smatralo najvecim uspehom (slicno kao u Engleskoj) sto je izazvalo mnoge navijacke nerede. Prva veca policijska upotreba sile zbila se 1974. godine na ogledima Torino – Sampdoria i Roma – Lazio, kada dolazi do upada navijaca na teren i medjusobnog obracuna. Iz tog razdoblja posebno je znacajan 28. jun 1979. godine kada je na rimskom Olimpicu raketom u glavu pogodjen Vicenzo Paparelli, navijac Lazia. Raketu je ispalio navijac Rome – pripadnik grupe Fedayn. Tog vikenda dogodilo se još nekoliko navijackih sukoba (Ascoli – Bologna sedmoro povredjenih, Milan – Inter osamnaestero povredjenih i Bresia – Como nekoliko povredjenih). Ovi navijacki sukobi dobili su osudu celokupne javnosti i pocetak policijskog progona navijaca koji traje i do danasnjih dana. Naslovnice novina bile su prepune navijaca, uglavnom u negativnom svetlu, ali usprkos svemu ultra pokret je zazivio medju mladim Italijanima i dodatno osnazio tokom 80-ih godina kada gotovo svaki klub i u nizim takmicenjima ima svoju navijacku grupu.

Italijanski ultrasi ne prate reprezentaciju.Izuzetak je bilo svetsko fudbalsko prvenstvo u Spaniji 1982. godine, ali se zbog medjusobne mrznje to vise nikada nije ponovilo. Izvornost je jedna od osnovnih pokretackih snaga navijackog pokreta, tako da se tih godina navijacke grupe takmice koja ce biti originalnija. Doriani su izradili najvecu zastavu (90x32m), Romanisti su podelili 10.000 kartona u svojim bojama kako bi tribina izgledala lepse, Napolitanci su bacili stotine smotuljaka papira i sl. U izradu navijackih rekvizita ukljucuju se i sponzori (Brigate Gialloblu Verona imaju zastavu Canon, Boys Inter oglasavaju Cattel borse i sl.). Ova praksa je napustena jer se ne uklapa u tzv. “mentalita ultra”.

Tokom 80-ih neredi ne jenjavaju, a cesto imaju kobne posledice: 1984. godine na ogledu Triestine i Udinesea poginuo je navijac Triestine Stefano Furlan. Iste godine na duelu Milana i Cremonesea poginu je Marco Fonghessi, kojeg je izbo maloletni Giovanni Centrone. Ultra pokret je izrazito omasovljen. Npr. 1988. godine Fosa dei Leoni ima oko 40.000 clanova. Pocetkom 90-ih ultra pokret postaje moda, a ultrasi nakon 30 godina postaju ravnopravni ucesnici Calcia. Cesto se nazivaju 12-im igracem, a pojedinci, kao sto je Palummela – voda navijaca Napolija, postaju poznate osobe u celoj drzavi. Vicenzo Spagnolo, navijac Genove, ubijen je 1995. godine na mecu Milana i Genove sto iznova pokrece lavinu osuda javnosti, ali i veceg dela ultrasa. Raste pritisak naspram navijackih grupa od strane policije. Italijanske navijacke grupe ujedinjene zapocinju borbu protiv tzv. “pay- televizije” i nacina na koji se razvija italijansko fudbalsko prvenstvo. Kao neminovnost dogada se raspadanje pojedinih navijackih grupa (Brigate gialloblu Verona, Fosa dei Grifoni Genoa, CUCS Roma i drugi). Ultra pokret, usprkos svemu, ide dalje.

Savremene italijanske navijacke grupe su dobro organizovane, imaju veliki broj clanova, samofinansiraju se prodajom rekvizita i placanjem clanarine. I dalje je glavna navijacka delatnost izrada koreografija, zastava, transparenata, zastava na dva stapa, organizacija bakljada i drugo. Kao odgovor na policijski progon javljaju se tzv. “casual” navijaci koji na oglede idu bez vidljivih navijackih obelezja.

Za Italijansku navijacku scenu karakteristicne su politicke podele na levicare, desnicare i navijace koji nisu politicki opredeljeni. U levicare spadaju navijaci sledecih klubova: Albinoleffe, Ancona, Brescia, Campobasso, Carrarese, Casertana, Cosenza, Empoli, Livnorno, Milan, Modena, Paterno, Parma (deo), Perugia, Pisa, Pistoiese, Teramo, Ternana, Venezia. Desnicari su pak: Ascoli, Avellino (Eterni), Bologna, (Mods), Cagliari (bivsi Furiosi), Catania, Catanzaro, Chieti, Como, Fermana, Foggia, Frosinone, Inter, Lazio, Lecco, Licata (Gioventi Sconvolta), Lodigiani, Milazzo, Monopoli, Napoli (Curva A), Olbia, Padova, Palermo, Parma (neki), Perugia (Brigata ultra), Piacenza, Potenza, Pro Patria, Pro Sesto, Reggina, Roma, SalernoSiracusa, Terracina, Treviso Triestina, Udinese, Varese, Verona Hellas. Ostale navijacke grupe, kao sto su navijaci Sampdorije, Torina, Juventusa, Genove, nisu politicki opredeljeni.

Koreografije postaju sve vece i spektakularnije.Takodje se menja i oblacenje Ultrasa.Ranije se se oblacili u vojnickom fazonu,sada preovladavaju fajerke,majice i duksevi grupe.Prodajom tifo materijala kao i salova finansiraju se aktivnosti grupe.Najbitnija stvar u celoj prici je da krajem 80-tih nasilje dozivljava ekspanziju u italijijanskom tifo pokretu.Oktobra 1988.na utakmici Askoli-Inter poginuo je jedan navijac askolija koji je umro od posledica batina.Maja 1988. Ultrasi Sampdorie i Djenove tukli su se cele noci sve dok ih policija nije razdvojila koristeci tom prilikom automatsko oruzje.Juna iste god. u Milanu je bio ubijen jedan Romanista,a nedelju dana kasnije Ultrasi Fiorentine bacili su molotovljev koktel na voz sa navijacima Bolonje.Jedan Bolonjez je tesko povredjen.Dvadesete godine donose mnoge promene na italijanskim stadionima uzrokovane odigravanjem svetskog prvenstva u fudbalu.Na svim stadionima napravljeni su sektori za gostujuce navijace koji u najvecem broju slucajeva mogu da prime izmedju 1000-1500gledalaca.Ova metoda se pokazala neefikasnom jer kada je neka grupa putovala u vecem broju od broja mesta u sektorima policija ih je pustala i u obliznje sektore gde se nalazila domaca publika.Cene karata su se kretale od 25-30 000lira(duplo vise nego ulaz za bioskop ili diskoteku)sto je ucinilo da mnogi navijaci ostanu ko kuce.Vremenom i specijalni vozovi su ukinuti zbog velikih steta.Ultrasi su zbog toga poceli da koriste autobuse sto je stvorilo mogucnost sukoba na autoputevima,jer svake nedelje hiljade i hiljade ultrasa putuju i cesto se srecu na autoputevima.Minorizuju se takodje koreografije koje su pocele da izlaze iz mode.Mnoge grupe su pocele da preferiraju drugi stil navijanja koji podseca na engleski sa mnogo malih transparenata,malo baklji i dimova i sa upotrebom raznobojnih salova umesto onih sa imenom grupa.Neke istorijske grupe kao Brigate Giallo Blu-verona i eagles Suporters-lacio raspale su se zbog represije policije .Radi odbrane od nasilja mnoge ultra vodje su uhapsene i dobijale su zabranu dolaska na stadione.Naime,oni su morali da se jave u stanicu policije svaki put kad njihov klub igra utakmicu.

Izmedju Ultras grupa sredinom osamdesetih vladalo je svojevrsno takmicenje u kvalitetu i orginalnosti navijackih rekvizita.Na primer,navijaci Napolija na svakoj utakmici su pomagali svojoj ekipi lupajuci iz sve snage u 120 velikih bubnjeva .Fiorentini su se ponosili sa skromnih 60,kojima je podrsku davalo 40 automobilskih sirena i bezbroj truba i pistaljki.Ovo su svakako bile najvece galamdzije na italijanskim stadionima.
Interesanatna je politicka obojenost Ultras grupa.Sarenilo politicko opredeljenje je izraslo i krece se od fasistickih,republikanskih,do krajnje levicarskog oblika.
Bez obzira sto ne igraju u istom rangu takmicenja,izmedju navijaca Perudje i Ternane vlada veliko neprijateljstvo .Glavni razlog je sto su ti timovi iz iste pokrajine
Posle uspesne akcije Perudjana kada su Freak Brothers-ima ukrali nekoliko transparenata ,momci iz Ternija smislili su paklen plan.Prilikom povratka Perudjana sa jednog gostovanja ,Freak Brothers-i su ih sacekali na mostu iznad autoputa i bacili su nekoliko gromada na njih.Doslo je do saobracajne nesrece u kojoj je bilo i teze povrijedjenih.
Sama rec ultras u prevodu znaci krajnji -sto bi u ovom slucaju trebalo da oznacava “specijalne”a neobicne navijace.Nasuprot njima su “obicni” tifozi,mirni,pasivni posmatraci.
U sustini nasilje se smanjivalo brojcano,ali su incidenti koji su se desavali postajali sve tezi i tezi.
U sezoni 94/95 pre utakmice Djenova-Milan jedan Djenovin navijac je podlegao povredama jer je pre utakmice izboden nozem.Navijaci Djenove su pokusali da se osvete tako da je policija morala Milaniste da drzi 10 sati na stadionu.Posle ove nesrece napravljen je skup vodja svih grupa.Do dogovora nije doslo tako da je situacija ostala nepromenjena.
Moze se reci da u zadnje vreme nema mnogo noviteta medju Italijanskim ultrasima.Nastalo je dosta prijateljstava sa stranim grupama i generalno kvalitet navijanja je drasticno opao.Trenutno je najinteresantnije na utakmicama serije C gde grupe imaju vise slobode za akciju i gostovanja su mnogo zanimljivija………

Godine osnivanja navijačkih grupa u Italiji:

FEDELISSIMI TORINO 1951
VIESSEUX FIORENTINA 1965
SETTEBELLO FIORENTINA 1965
BOYS SAN INTER 1969
ULTRAS TITO CUCHIARONI DORIA 1969
ULTRAS GRANATA TORINO 1969
COMMANDOS TIGRE MILAN 1969
CLUB OTTAVIO BARBIERI GENOA 1970
FEDAYN ROMA1972
BOYS ROMA 1972
BRIGATE GIALOBLU MODENA 1972
ULTRAS CATANAZARO 1973
FEDELISSIMI MESSINA 1973
FOREVER ULTRAS BOLOGNA 1974
SETTEMBRE BIANCONERO ASCOLI 1974
FREAK BROTHERS TERNANA 1974
ULTRAS SPEZIA 1974
BRIGATE ROSSONERE MILAN 1975
ULTRAS BARI CURVA NORD 1976
RANGERS PESCARA 1976
VIGILANTES VICENZA 1976
RANGERS EMPOLI 1976
ULTRAS TRIESTE 1976
BOYS PARMA 1977
GRANATA SOUTH FORCE SALERNITANA 1977
ONDA D’URTO SAMB 1977
COLLETTIVO AUTONOMO VIOLA FIORENTINA 1978
ARMATA ROSSA PERUGIA 1978
GREEN STARS AVELINO 1978
FEDAYN NAPOLI 1979
ULTRAS FIGHTERS SIENA 1979
FALANGE D’ASSALTO CATANIA1979
RANGERS PISA 1979
GIOVENTU GIALLOROSSO MESSINA 1980
BRIGATE ROSANERO PALERMO 1980
WARRIORS ULTRA PALERMO 1980
REGIME ROSSONERO FOGGIA 1980
WEISSCHARZ BRIGADEN CESSENA 1981
GRANATA KORPS TORINO 1981
TEDDY BOYS UDINESE 1981
CUCN REGINA 1982
FALANGE D’ASSALTO RIMINI 1982
NOCS MESSINA 1983
DESPERADOS EMPOLI 1983
SCONVOLTS PISA 1984
BOYS REGINA 1986
IRRIDUCIBILI LAZIO 1987
DRUGHI JUVENTUS 1987
SCONVOLTS CAGLIARI 1987
ULTRAS UNIONE VENEZIA 1987
VIRGILIANS KAOS MANTOVA 1987
CRUELS AVELINO 1988